”Prosvjetina škola srpskog jezika, istorije i kulture” nastavljena je i ove godine kao dopunska nastava za djecu iz Mostara koja nemaju mogućnost pohađanja maternjeg jezika i nacionalne grupe predmeta u sistemu obrazovanja Hercegovačko-neretvanskog kantona.

Staru školu, koja se nalazi u kompleksu Saborne crkve Svete Trojice u Mostaru, danas je napunio dječji smjeh i žamor.

   

Nastava u ”Prosvjetinoj školi” odvija se kao dopunska nastavu vikendom u organizaciji Srpskog prosvjetnog i kulturnog društva ”Prosvjeta” Gradski odbor Mostar i uz podršku Srpske pravoslavne crkvene opštine Mostar.

Iz SPKD ”Prosvjeta” Gradski odbor Mostar podsjećaju da srpska djeca u Mostaru nastavu pohađaju na bosanskom i hrvatskom jeziku, te da je ovo zasad jedini način da uče o svom jeziku, istoriji i kulturi.

”Dopunsku nastavu pohađaju djeca iz osnovnih i srednjih škola sa područja cijelog Mostara. Kroz ovu dopunsku školu omogućavamo djeci iz osnovnih i srednjih škola izučavanje nastavno-naučnih disciplina, koje nisu zastupljene u zvaničnom sistemu obrazovanja u Hercegovačko-neretvanskom kantonu u Federaciji BiH, a direktno su vezane za očuvanje jezika, pisma i kulturnog identiteta srpskog naroda na ovom području. ”, navode iz ”Prosvjete”

Nastava se održava u toku školske godine kao tročasovna blok nastava srpskog jezika, srpske istorije i kulture, ali i osnova muzike, a odvija se u četiri starosne grupe: osnovci od 1. do 3. razreda, osnovci od 4. do 5. razreda, osnovci od 6. do 8. razreda i srednjoškolci.

Nastavni plan i program prilagođeni su dopunskoj nastavi sa težnjom kompatibilnosti sa nastavnim planovima i programima u Republici Srpskoj i Republici Srbiji uz određene dodatke vezane za Mostar i njegovu srpsku zajednicu, kao i za Hercegovinu kao kulturni i istorijski region.

U okviru ”Prosvjetine škole” djeluje i dječji hor ”Aleksa” koji je danas takođe počeo sa probama.

Objekat ”Prosvjetine škole” nalazi se u kompleksu Saborne crkve Svete Trojice u Mostaru. Stara srpska škola u Mostaru je osnovana početkom 19. vijeka, a od 1856. godine postala je i prva građanska škola u BiH. Temelji za ovu školu postavljeni su 3. maja 1855, a izgradnja je završena 15. aprila 1856. godine. U ovoj zgradi 25. juna 1856. godine počinje sa radom ”Pravoslavna srpska narodna škola mostarska”, a školu pohađaju muška i ženska djeca. U njoj je 1870. osnovana biblioteka od knjiga Serafima Šolaje, Joanikija Pamučine i Prokopija Čokorila.

Ovu školu završile su mnoge generacije Mostaraca među kojima su najpoznatiji: Aleksa Šantić, Atanasije i Vojislav Šola, Svetozar i Vladimir Ćorović, Branko, Risto, Milan i Jovan Radulović i mnogi drugi. U ovoj školi je svojevremeno i Jovan Dučić bio učitelj.

Zgrada je stradala u proteklom ratu, 15. juna 1992. godine, kada je stradala i bogata arhiva Eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske i Crkvene opštine Mostar, a djelimično je obnovljena u decembru 2020. godine, kada je završena obnova prizemlja gdje je smještena ”Prosvjetina škola srpskog jezika, istorije i kulture”.